„Ogniem i mieczem” – recenzja
„Ogniem i mieczem” to tytuł recenzowanej przeze mnie książki. Jest to powieść historyczna
napisana przez sławnego i szanowanego polskiego pisarza Henryka Sienkiewicza. Dzieło jest
pierwszą częścią trylogii, składającej się z tomów: „Ogniem i mieczem”, „Potop”, i „Pan
Wołodyjowski”. Powieść została napisana w latach 1884 – 1888. Sienkiewicz pisząc to dzieło
pragnął podnieść na duchu Polaków żyjących pod zaborami. Książka została przetłumaczona
na 26 języków. Doczekała się też ekranizacji pod tym samym tytułem.
Wybrałem tę książkę, ponieważ od pierwszej strony przenosi ona czytelnika do XVII
– wiecznej Polski. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1648 – 1651, w okresie powstania
Chmielnickiego na Ukrainie, która w tamtych wiekach należała do Polski.
Jednym z głównych bohaterów jest pułkownik Jan Skrzetuski, który ratuje życie hetmanowi
Bohdanowi Chmielnickiemu. Akcja powieści rozwija się na korzyść przywódcy Kozaków
zaporoskich, który planuje powstanie przeciwko Lachom na Ukrainie. Skrzetuski zastanawia
się, czy uratowanie życia hetmanowi nie przyczyniło się do wojny. Rozpoczyna się pospolite
ruszenie. Na wojnę zjeżdża się szlachta z całej Polski. Jan Skrzetuski spotyka na swej drodze
nowych towarzyszy broni – Jana Zagłobę i Longinusa Podbipiętę. Bohaterowie uczestniczą w
decydujących bitwach: pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Piławcami. Bronią oblężonego
Zbaraża przed Kozakami Chmielnickiego i hordami krymskiego Chana, aby w końcu
doczekać bitwy ostatecznej pod Beresteczkiem. Szlachcicom w walce towarzyszy ich
przyjaciel Michał Wołodyjowski, który też ratuje Zagłobę z rąk Kozaków.
Na tle walk Polaków z Tatarami i Kozakami Sienkiewicz przedstawił też dzieje wielkiej
miłości Jana Skrzetuskiego do pięknej szlachcianki Heleny Kurcewiczówny. Na drodze do
szczęśliwego zakończenia staje jednak dziki i waleczny Kozak Jurko Bohun, któremu
dziewczyna została obiecana. Wojna przeplata się z miłością. Skrzetuski nie zaprzestaje
walki, ratuje ojczyznę mimo uprowadzenia ukochanej. Bohun wszelkimi sposobami próbuje
rozdzielić ukochanych. Jakie będą ich losy?
Książka zaskakuje czytelników dynamiczną akcją i doskonałymi opisami bitew. Czytając
powieść odnosi się wrażenie, że osobiście uczestniczy się we wszystkich wydarzeniach.
Tworząc fabułę, Sienkiewicz opierał się na prawdziwych wydarzeniach historycznych,
jednocześnie umiejętnie wplatając postacie fikcyjne.
Bohaterowie odznaczają się niezwykłym męstwem w walce z wrogiem. Wzbudzają sympatię
i z niecierpliwością podąża się ich śladami. Autor opisał ich waleczność i odwagę w postaci
Longina Podbipięty, który próbował ściąć trzy głowy na raz, by dopełnić ślubów. Sienkiewicz
dostarczył też nieco humoru swoim czytelnikom, wplatając barwną postać pana Zagłoby
znanego z chwalipięctwa i lubości do miodów pitnych.
Wszystkie te wydarzenia przedstawił na tle pięknych stepów Dzikich Pól Zaporoża, między
Dnieprem a Dniestrem.
Sądzę, że powieść „Ogniem i mieczem” jest wartościową i niezwykłą książką. Pełni
bardzo ważną rolę w literaturze polskiej, gdyż opisuje narodowe dzieje, bitwy, powstania,
ducha walki Polaków oraz życie codzienne w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Jest to też
mój ulubiony okres historyczny, kiedy Polska rozwijała się i stawała się potęgą. Uważam, że
każdy Polak powinien przeczytać tę powieść i poznać historię swojego narodu.